» m±0h isj, tre ¸ #hjýk 

 
bßÞ ,xld§m - levm;
 

negý fmd¨f¨ ´g à mk½ yh o"jd fmd¸s´fê .uk

(13 iema;eïn¾ 2009)
 

fmd¸½ f½jdj 1797 jif¾ § wdrïN ù 1806 jk úg rg rd jHdŸ; ªfê ±¨ wdrÓ¨ yd .e]ï uev mejerùfï wr·fKÿ' negý fmd¨, jYfhýýjk %vd Í ÿj" muK" wsýf.k mdmeÈhl fy» fndfy» úg mëý weúo 0h Ãfol,d fmd¸½ ÿ,Odßfh% l,dur#ý .ul ±#h ye# o±k#' ! wj½:dfõ .ï·ý uyr l,n,h#ý wmrdOh" ´ÿªfê fld;eklo hýk fidhýkg úu´¸urfjë' fndfy»úg fï fmd¸½ Nghd .uý lrýfý·,doE¡ ÿjigh' t¾§ Tà meñm ldrKdj o"jd ´kEu uerfh%] #Ífï bv lv sÑŒ nj bsydih o"jë'

wt;fê uy u. o#k fmd¸½ Ngfh% f/ úr, o±k ±ý ±,n wj½:dj" f;" úldYkhù we;' Tà flfrý wt;fê sÑK ir, wjHdcnj 0¸ f.d´ÿ' fkdbj´¸urh' W%± wei wrd iudch foi n,d ´áë' yeu flfk%u wmrdOlrefj% f½ o#k udk´lrjh" Tà flfrý §ìæ fjë'
ðÞOh ÿid wú wdðO mßyrKh nÃ, ª w;r wdðO ÃŒj yd th wÿ´ Þ.,hý w;g mrùu je,e"ùu idudkH ´Þêh" njg mrj sìK' y·Þfjý mek 0h fin¨ý oioy½ .Kk" wdðO iu. iudcfê ießirk ;rrjh" WÞ úh' fuu ßi wußý fldgi" ixúOdkdrulj wmrdO lrk uer l¨¸ iu. iïnýO ùu ÿid WÞ ªfê Nhdkl mßirh#' wfk" w;g wmrdOlrejg we;eï fÞYmd,k{hý f.ý yd ¡sh wdr"Id lrýkg ´ák we;eï ÿ,OdÍýf.ý ,efnk ]jy, ÿid fuu ½jNdjh ;jr ix$¾Kh'

wjidkfê§ fmd¸´h fuu ´ú¨ iudch iu. .efgk wjdikdjý; fudfyd; o"jd fï .ufý t" wý;h" ú¾§ sfí' wsYh ix$¾K wdðO yd fuj,ï j¸ý iýkÞO sðŒ Wm'u i¾; wmrdOlrejý iu. wmrdO uçýkg fjfyfiýkg fmd¸´hg ´ÿúh' tmuK" fkdj TÓýg o wmrdO lrejýg fuýu wdðO yd ß½ n,h wjYHu úh' idudkH ck;dj iu. ·± ª iduh wdr"Id lrk fmd¸´h fjŒjg iýkdy iýkÞO ÿ,OdÍý u.f;dfÜÈ y·fjk uÜgu o"jd fuh j¾Okh ù sfí'

ª lÍ oYl uk" muK mejs jHikldÍ ðÞOh l< vdfjýsY;h" ±"ùu#' ðÞOh ú´ý iudch fío ìýk lf<ah' iudch yd ix½lDsl mÞOshg ydÿ lrýkg urøjH yd fjkr n,mEï iu. tlu úh' furg wmrdO j¾Okhù Ê ,dx#l ck iudch iek´¸Þhl núý wEr lrýkg Èjëk rd mejs ðouh mßirh ÿielju uyr /%," ª nj fkdryi#' fuhg iudý;rj fmd¸´hg fjfyfiýkgr ÿÕlr ld, mßÉfÉoh" .; lrýkgr ´ÿúh'

tf½ Ójr fmd¸½ ÿ,OdÍýyg iudcfhý ÿ;r wiýkg ´ÿj werfr½ mfrd½h' TÓà iudch yd .efgs' fï ÿid fuu m±ìu ;jr .eære jk w;r f½jdfõ f.!rjh m¨ÿ fjë' uE;ld,h u< tjeÿ fÄockl wj½:d .Kkdj" ±l.; ye# úh'

o%Œ ´½¸hdfõ fmd¸½ f½jdjg jir 170 " Íu ÿñrf;ý uël¨ n¾gý ú´ý lDsh" iïmdokh lf<ah' zziudcfê fmd¸½ ÿ,OdßhdZZ kues fu¾ j¾;udkhg .e,fmk i|yk" we;' zzfmd¸½ ÿ,Odßfh% iudcfhý ÿr½: fjkúg TÃg uyck u;h §n| wjfn»Oh u| fõ' TÃg ;u ÑÞêh fufyhùfï ye#hdj wAfõ' túg ck;djg jv jvdr Tà lrorh" fjŒ we;' t¾ sm,h" f,i TÃg uyck;dj fjk½lï lrýkg mgý .¡' wjidkfê fmd¸´h Ãfol,dfjë'ZZ

fmd¸´h iïnýO fï ±"u fldrï ÿjerÈo@ m±0h oYl uk s½f½ fmd¸´h uyck;djf.ý wErjýkg ldrKd nÃ, ª nj oÿ·' wt;fê fmd¸½ jiul ´Þ.,hý .ek u;lfhý #hýkg fmd¸½ ÿ,OdÍýg ye#hdj sìK' .fï w¾xilhý yd ovínrhý .ekr" w¨sý .ug tlu jk iudch .ekr Tà fyd| wjfn»Oh#ý ´áfêh' fï ÿid TÃg Tru lrejý fy» w;rueÈhýf.ý f;drj wmrdO fy» uerlï .ek týÿ .ýkg ndOdj" fkdùh' ix$¾K ª w½;jdoh ÿid fmd¸½ ÿ,OdÍýg ´ÿªfê ¡sh yd iduh wdr"Id #Íug jvd w½;jdoh uevÍu fjŒfjý wdr"Il y·Þj iu. tluù lgðu lrýkgh' ! ÿid idudkH ck;dj fmd¸´h .ek oýfý ÿ;r jdykhl ke1·äfhý jev lrk ;jr y·Þ !llh" jYfhý muK#' th fldf;" j¾Okh ù o hr wjidkfê úfI ld¾h n,ldh jYfhý ludýfv» ÃŒj f;" fmd¸½ f½jdj ÈðŒjg mr ªfêh'

ÿid iudcfhý wEr ª fmd¸½ f½jdj h§ w½;jdoh ÿud #Íu iu. h§ iudch iu. nÞO #Ífï nerEreï tfyr wÿjd¾hfhý l< ðu j.$u lrd rch ±ý wjt¾K ù ´à' fu¾§ ´ÿjýfý úYd, n,mrdih" w;r mesr sÑK wêldÍ n,h ¨¨ f,i iunr #Ífï jHdhduh#' th dfh»0l fuýu fmd¸½ ÿ,OdÍýf/ uÜgñý udk´l fjki" wes #Ífï ÿlr )hdÞuh" úh ðuh'

ðÞOh ÿud ùu iu. wt;fê iudch iu. ne£ iDW iýÿfõokh#ý ðuj ´á fmd¸½ f½jdj h§ t$ udj;g f.k hdu wjYHu ldrKdj#' fu¾§ .e]ug ·ÃK ÿý fÞY flfr¾ jeä wjOdkh" ," #Íu wjYHh' Wur yd kef.k¾r m,dr ¾ ck \ú;h k.d ´]ùfï § fmd¸´fê ueÈyrùu Wjukdh' tfyr fmd¸½ f½jdfõ fou< NdId ±Œu wes ÿ,OdÍý udKjro@ wkH NdIdj" l;dlrk uyck;dj iu. ·± ùfï§ TÓýf/ yeÕSï" u;h yd ix½lDsh .ek ÿ´ wjfn»Oh" sìh ðuh' tu wfh».h ch .ýkg ye#hdj sfío@

wmf/ idrO¾u" iudch iu j.$u yd fmd¸´fê rdcldßh foi kej; wdm± yeÍ ne¸h ðu fudfyd; w½;jdohÿud #Íur iu. WÞ ù sfí' fuh fmd¸´hg fy» rchg muK" mejfrk j.$u" fkdfõ' idOdrK" ð"s iy.; yd ¡sh ±r#k iudch" f.dvke1fï j.$u wm ´h¨,ý iu tl#'

.e]ï yd u;fíO j¸ý reK" wý;jd§ yd fjkr úúO mokï wŒj fnÿk ð.hlg m± wm iudch tlu ù fmd¸´h h§ jeo.r ½:dkh" lrd le|jdf.k týkgkï fmd¸´h fjsý o ÿŸm;dg yd fmdfydi;dg jYfhý fjý fjýj i,lk 'uh" ¡sfê kes nj TŸ l< ðuh' jvd fjfy´h ðrfr fmd¸´fê ´ÿjk ¥IK fy» w'ñl;d je,e"ùugh' tëý fyd| srEmh" wesfjë' jvd fyd| je]Ÿ ,nk fyd| ÃŒj" ,eô ÿ,OdÍý llvdhu" ì¾lr .; ðuh' ¥IKh yd jxpdj,g y±jk wmrdOlrejýg bv fok ÿ,OdÍýg fmd¸½ f½jfê è ±ä o
qjï fuýu wjxl yd iudc hym; fjŒfjý lemª ÿ,OdÍýg xYxidj ¾ñjk 'uh" ì¾úh ðuh' fï ´h¨, fï w;rueÈ tkï ðÞOfhý vd ú rg h§ iek´¸Þhl iduldó mßirhlg wjt¾K jk wj½:dfõ ie,±ïl< ye# fÞh'