iýuÕà mrux Okx hŒfjý f.!;u Ñÿrcdký jyýf½ fÞYkd l<y' Ñÿ ¾ñhýf/ o¾Ykh wŒj iug mru Okhë' Ñÿ oyug wŒj \ú;h il½ lr.ýkd fn!ÞO –ýjuý uOHu “smodj wŒj ye´Íu .ekr" iug yd iek´¨, \ú;hg wrúk wýou .ekr fydý oýkd j. ÿielh'

f,»l jd¶ý o< fÞ‚h ÿÕmdokh ixj¾Okfê o¾Ylh" f,´ý o#k w;rur iug rfÜ ixj¾Ok o¾Ylh f,i i,lk rdcHh" o%Œ wd´hdfõ sfí' ! rg Ï;dkhë' fndÞO ck;dj ´hhg yer;Ej" fjfik Ï;dkh 1907 § ¹;dkHh iu. wes lr.r tlÕ;djh" wŒj rc fm<m;" i¾; uOH.; md,khlg weu,r úh' tjlg ¹;dkHhg hgr lr .e¡fï Wjukdj" fkdsÑK Ï;dkh j¾;udkfê f,»l jd¶ýf/ wjOdkh Èkd .ýkg iur j sfí'

jir mý´hh" hgrj sÑK Ê ,xldj ÿoyi ,nd yeg jir" f.fjk fï fudfydfr “cd;ýwjdoh yd t¾ jHd&,;d iïnýOfhý iudch .eæfrý iudf,»pkh lrñý ´à' k·r Ï;dkh iïu; rdcdlAfjý ñ§ “cd;ýwjd§ md,k 'uhg weu,r jýkg bÈßmrj werfr b;d leuerf;ýh'

´ý/´ pý"G" rcuud Ï;dkfê “Odÿhd jYfhý idOdrK yd ð"s .rel md,kh" f.k 0fêh' TÃg u wdfõÿl md,kh#ý uyck;dj ;DŸsu" lf<Ah' rcuuýf/ ÿhuh ªfê uyck;dj ,nk iug o¾Ylh" f,i .Ký .; ðu një' rgl ixj¾Okh uÿk o< fÞ‚h ÿÕmdokfê j¾Okh fjŒjg o< iug jeäùfï “sY;h wŒj rfÜ “.sh ;"f½re l< ðu nj rW f/ trKh úh'

fï wŒj ÿ¾udKh ù sô Ï;dkfê bÈß mejeru iïnýOfhý trKhlg t<eô rW fï jif¾ ·¨ Nd.fê týÿj" .rfr md¾¸fïýu “cd;ýwjdohg weu,r úh ðu njh' uyck;djf/ #´ÿ úfr»O;djh" kesj hymr md,kh" f.k hd ye#j sÑK ´ý/´ pý"G" rW fï trKhg t<eôfê ;·ýf/u —whdg rclu Ndr foýkg iK ye#hdj sìh§h' rdc$h kdhlrjh ixf";h" jYfhý ´h —u ú´ý mjrjdf.k hk w;rur uyck;djg md¾¸fïýu “cd;ýwjdohg weu,rùfï jru ,nd foýkg Tà t<eô trKh oeý iK ù sfí'

fï i|yd m±ìu Tà iliýkg mgý .rfr TÃf/ wÓreÿ ú´ myl md,k ld,h wdrïNfê mgýuh' Ökhg yd fýmd,hg udëï ª ¾ud,h l÷lrh md·, –¾á j¾. #f,» óg¾ y;¸½ oyi" muK jk %vd Ï;dkfê md,kh ´ý/´ pý"G" rW Ndr.ýkd úg t¾ mejsfê Ndlv Ãjudre 'uh#' wOHdmkh t;rï ÈðŒ ke;' wAu ;rñý uxudjr mjd fkdsìK' k·r rW ;·ý oýkd f,»lfê ½jNdjh ;u je´hýgr wrúýkg bv §u ð"s iy.; heë l¨mkd lrýkg we;' tfuýu wi¨je´ fýmd,h rdc$h md,khg úreÞOj k.k úfr»O;d iïnýOfhý Tà ;"f½re lrýkg we;' j¾;udkffê úi|d .; ye# ;rrjhý wkd.;hg ndr l< ðu kes njg l¨mkd l, Tà uyck;dj ! .ek l;d lrýkg l¸ý 'uh fjk½ lrk wj½:dj ,nd .rfrh'
;uý md,kfê f"ýø½:dkfhý bjr ù md¾¸fïýu llvdhfï kdhlhdg rfÜ md,kh mjrk nj “ldY l< wj½:dfõ uyck;dj we±fõ “’k fol#' ! weë@ “cd;ýwjdoh %ulgo@ thg –§ure fjŒjg ;u ´sú¸ ´; u< ;nd .ÿñý rW Ï;dkh bÈßhg f.k 0fêh' TÃf/ md,k ld,h u< fÞYh ´hhg y;l ixj¾Ok fõ.h" ,Õd lr .rfrh' c, úÿ¸h býÈhdjg ú%Kd hyñý ·o¨ bmeéh' wOHdmkh yd fi!LH my± lï kexùh' fu¾ “sm,h" jYfhý ƒ¸l wOHdmkh ,eô –ßi ´hhg 72 o"jd by, 0h w;r \ú; ld,h wÓreÿ 40 l ´g 66 o"jd j¾Okh úh' ud¾. bÈ flßm' Ãjudre ·o¨ 'uh" y÷ýjd ÿýfýh' ÿrl:k f½jd wdrïN ª w;r 1999 § rEmjd¾¡ f½jdjlg wjir ,eìm' wkurej wý;¾cd, yd úoHqr ;emE, i|yd my±lï ie,´k'
rfÜ ck;dj ¦sur \ú; .; lrýfýo hýk .ek ie,#¸ur ª rW rfÜ md,kh i|yd ƒ¸l lreŒ i;r" ÿ¾kdhl f½ Ndú;d lf<Ah' iudc wd¾Òl iudkdru;djh" mßir ixr"IKh"ix½lDsl odhdohý /l .e¡u yd ð"s .rel ¡s Ís hýk ! lrep i;r nj i|yýh' fn!ÞO wd.ñl o¾Ykh wŒj iel±k fuu “smrs W¨,x>kh lrýkg Tà bv fkdÿýfýh' úfÞY ueÈyrùï j,g bv fkdÿý Ï;dkh fidnd fi!ýo¾hfhý wµk ixpdrl jHdmdrfhý fndfy» wdodhï Wmhd .; ye# rg" Ójr trg ¡s wŒj jirlg rgg weu¨úh ye"f" ixpdrlhý ú´ oyilg nj #hefõ' TÓýg o Ï;dk je´fh%f/ u. fmýùu i¾;j úkd ixpdrh ;ykïh' wd¾Ól o¾Yl j¸ý bÈßfhý ´ák" uyck;dj iuáý ´ák yd mßirh yd ix½lDsh wdr"Id lrk Ï;dkh ng¾r rgj, ñŒï olv wŒj kï udkj wësjd´lï lv #Íu wsý l,dmfê fojeÿ ;ekh' ½jdëk fÞYmd,k wësh kesùu" ½jdëk wëlrK kesùu yd —jrmr ÿoyi kesùu fuu ;ekg rg mr lrýkg f•u Ójr uyck;dj #hýfý ;·ýg “cd;ýwjdoh wkjYH një'

rWf/ —w ó<Õ g #re< orýkg ÿhñ; oekg T"½*â ú’j úoHd,fê bf.Œu ,nk ð/fï fldud¾ pk/G/ %ure ;·ýg ¾ñjk ´y±k fjýjg uyck;djg md¾¸fïýu “cd;ýwjdoh ,nd §ug fnfyúý Wkýÿh' fï w;r m±0h ud¾u udifê mejs “:u md¾¸fïýu uesjrKhg ´hhg w²jl muK “sY;h" Pýoh mdúÉÑ l< w;r “Odk m"I fol" muK" ;rÕhg bÈßmr úh' uýjeÿ m"Ih #hd ´áfê uesjrKhlg hdug ;rï ;·ýg wroe$ï kes njh'
o%Œ wd´hdfõ rgj¨ foll rc fm<mr w‹fh». bÈßmr lrë' fýmd,fê rW n,fhý mylrýkg uyck;dj ùÈ n´k úg Ï;dkfê uyck;dj rW ½j leuerf;ýu n,h wryßýkg trKh #Íu .ek lk½i¨, m< lrë' Ï;dkfê —jrm;" ´h lu je#fhý “’k lf<A Ï;dk je´hýg “cd;ýwjdoh %ulgo@ hŒfjýh'

fýmd,fê “cd;ýwjdoh n,yrldrfhý wes lrk wj½:djl yd wd´hdfõ “cd;ýwjdoh uyck;djg tmd ù wes wj½:djl Ï;dkfê md,kh fjk½ #Íug ork “hrkh y·fõ Ê ,xldj ´h .uý u. il½ lr .e¡ug Wridy #Íu jeo.rh'

wÓreÿ yegl ÿoy´ý m± ld,h u< “cd;ýwjd§ “jdyh ú´ý ,xldfõ uyck;dj iu] lr sfío@ uyck;djf/ iug ñŒï olv" f,i i,ld furg \jk ;rr;jh ió"IKh l<fydr ,efnk Wr;rh %u" úh ye#o@

Ê ,xldj hgr jk úg mejsfê rdcdlA 'uh#' fï 'uh mjrjdf.k 0h wdldrh .ek “’k sìh ye#h' k·r ÿoy´ý m± .;Ó ld,h u< wërdcHjd§ý ú´ý il½lr ÿý rd·fjý neyerj wkkH 'uh" .ek wjOdkh fhd· fkd#Íu ÿid wo rgg Wod ù wes brKu meyeȸh' “cd;ýwjdoh .ek wdvïnrfhý l;dlrk wmg wfŸ uyck;dj fy» iudch iuáý m±úu .ek wdvïnr úh ye#o@

Fuëý fmfkýfý furg .uý u. hï wj½:djl § wfŸ"¥; wr·Œ úkdY lr wes një' wdlA .kKdj" fÞYmd,k kdhlhýf/ oe"u wŒj ixj¾Ok jev igyý /i" y÷ýjd foŒ ,eîh' fï fjŒfjý jeh l< ·o, ws úYd,h' fÞûh yd úfÞ‚h jYfhý ixj¾Okh fjŒfjý Kh ù wes “udKh ws uyrh' k·r “sm, wfŸ"¥; ;rï ke;' f.ù 0h jir yeg weu,; uyck;dj lemùfuý WfŸ"Id iy.;j ´áfêh' fÞYmd,k m"I" 0¾" mejÈ yd iudc kdhlhý “ldY lrk ´h¨ ldrKd iïnýOfhý idjOdk úh'

ix½lDsl yd iudcéh jYfhý f,»lfê fjfik úúO ck fldg½ úúOh' TÓýf/ ´uï meuï yd wfŸ"Id fkdfh" ½jrEmfhý úh ye#h' “cd;ýwjdoh hymr md,k 'uh" nj c.r “cdjf/ –§
.e¡u Ójr Ï;dkfê" fýmd,fê fuýu fjkr rgj¨ o ·ÃK fok wýou wŒj kï uyck;dj wrúk wjldYh t#fklg fjk½h'
Ê ,xldj fï fjk½lï yd ,xldjd¶ý wrúk wýou –§n|j újD; l;dnylg hd ðu fudfyd; Wod ù sfí' “cd;ýwjdoh t¾ 2Kdx. uyck;djf/ Wjukd tmdlï" ng¾r o¾Yl iy wjidkfê§ uyck;djf/ iek´¨, hk ldrKd kdhlëýf/ trK iu. u,kh #Íu wjYH;djh#'